Por Vicky
Την τελευταία δεκαετία η πληθυσμιακή γεωγραφία της Ελλάδας δεν κάνει μόνο τον απολογισμό των γεννήσεων και των θανάτων, αλλά κρατάει και τον λογαριασμό των απουσιών. Πρόκειται για νέους, ταλαντούχους Έλληνες που μεταναστεύουν σε άλλες χώρες του εξωτερικού ως προς την αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Πρόσφατα ο Αλέξης Τσίπρας εκμεταλλεύτηκε την λήξη των μνημονίων, ύστερα από 8 χρόνια, για να ανακοινώσει ποιές θα είναι οι επόμενες κινήσεις ανάκαμψης για την χώρα. Ανάμεσα στις προτεραιότητες του πρωθυπουργού ήταν και η λήψη μέτρων για την δημιουργία καινούριων θέσεων εργασίας.
Ο κυρίως άξονας των μέτρων αφορά την καταπολέμιση της νεανικής ανεργίας, η οποία συμπεριλαμβάνει άτομα ηλικίας μέχρι και 29 ετών. Γιατί προέβει σε αυτή την πράξη; Το 2016 η “φυγή εγκεφάλων” κόστισε στο ελληνικό κράτος 9.100 εκατομμύρια ευρώ, μπροστά στα 8.000 εκατομμύρια ευρώ που επένδυσε για την εξασφάλιση της μόρφωσή τους. Σύμφωνα με στοιχεία της διεθνής συμβουλευτικής εταιρείας McKinsey, αυτοί οι οικονομικοί πρόσφυγες προσέφεραν συνολικά στα διάφορα κράτη αποδοχής τους κέρδη 12.900 εκατομμυρίων ευρώ.
Αλλά η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που χαρίζει τέτοιου είδους τίτλους επικαιρότητας. Η Ισπανίδα υπουργός εργασίας, Μαγδαλένα Βαλέριο, ανακοίνωσε πριν μερικές εβδομάδες την πρόθεσή της να βάλει σε εφαρμογή ένα πακέτο παρόμοιων μέτρων, χωρίς να προέβει σε πιο συγκεκριμένες δηλώσεις.
Αυτή η ανακοίνωση μου κίνησε το ενδιαφέρον και αποφάσισα να κάνω μια πιο λεπτομερής αναζήτηση των υποσχέσεων του κύριου Τσίπρα. Προς μεγάλη μου έκπληξη, και για ακόμη μια φορά, βρέθηκα απέναντι σε μέτρα που απευθύνονταν κυρίως στην ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα και στην εύρεση νέων θέσεων. Σε αυτό το σημείο ευχήθηκα να μην αντικρίσω τέτοιου είδους ειδήσεις στο μέλλον στα ισπανικά μέσα.
Ενώ σε άλλες χώρες του εξωτερικού υποτροφίες και διάφορα διεθνή προγράμματα κερδίζουν την προσοχή των νέων και τους εισάγουν σε μία επαγγελματική σταδιοδρομία με πραγματικές ευκαιρίες για την προσωπική τους εξέλιξη, σε χώρες όπως η Ελλάδα ακόμα παίζουμε με δοκιμαστικά και κατατακτήριες εξετάσεις χωρίς καμία εγγύηση, για ένα αβέβαιο μέλλον. Το ίδιο δηλαδή που γινόταν τόσα χρόνια, με μοναδική καινοτομία την διεύρυνση αυτού του φαύλου κύκλου.
Το γεγονός που μας διαφεύγει είναι ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η εν λόγω προσφυγή συμβάλλει θετικά, είναι όταν μπορεί και επανεπενδύει στην ίδια την χώρα. Ευτυχώς αυτή την ιδέα την εντόπισα στις δηλώσεις της υπουργού Βαλέριο, όταν στο τέλος της ομιλίας της τόνισε ότι “η Ισπανία δεν μπορεί να συνεχίσει σαν μία χώρα απλής μετάβασης”.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που τόσοι νέοι παρελαύνουν από χώρα σε χώρα μεταξύ προγράμματα Erasmus, μεταπτυχιακά, διδακτορικά… μέχρι κάποιος να αναγνωρίσει το ταλέντο τους και να τους επιτρέψει να προσφέρουν τις κεκτημένες γνώσεις απ’ όλα αυτά τα ταξίδια.
Ίσως, τελικά, το πραγματικό πρόβλημα με το ελληνικό και το ισπανικό οικοσύστημα να μην είναι το περιορισμένο τους μέγεθος, αλλά η έλλειψη εμπιστοσύνης στην ικανότητα και την εφευρετικότητα των παιδιών της.
– La versión en Español de este tema: Fuga de cerebros: los modernos Ulises